Fırın ısısı, fırına takılı termokupl un pirometre denen, sıcaklığı dijital olarak gösteren elektronik alete bilgi göndermesi ile tespit edilir. Ne var ki bu dereceye kesin itibar etmeyin. Bu ikisinin uyumu olması, kalibraj yapılmamış olması gibi sebeplerden dolayısı ile sapma gösterebilirler. Bu sizin fırın ayarlama aracınızdır. Seramikte enternasyonal ısı ölçüm aleti seger konileridir, diğer bir deyimle seramikçinin ölçüsü seger konisidir, o kadarki batılılar pişme derecesini celcius veya fahrenheit olarak değil, seger koni numarası ile telaffuz ederler. Sizin fırınınız 1000 derecesinin başkasınınki ile aynı olması ancak tesadüf olur, hatta birden fazla fırınınız var ise onların arasında bile fark olur. Fırındaki ısıyı gösteren, termokupl denen porselen beyaz çubuğun ucu duvardan birkaç cm içerdedir, geri itin, ucu dışarı taşmasın, göstergenin işaret ettiği ısı az ama fırının içi daha yüksek derece olacaktır. Gerçek ısıyı seger konisi denen küçük, seramik esaslı 5…6 cm uzunluğunda piramit şeklindeki parçalar ile ısıyı kontrol edebilirsiniz. Varsayalım ki fırınınızı 1000 dereceye ayarladınız, balya (en üst ısı derecesindeki bekletme süresi) uzunluğu da malın gördüğü ısı miktarını etkiler. Balyayı uzatırsanız kumanda ayarınız hala 1000 dir, ama mal uzayan zamandan dolayı daha fazla ısıya maruz kalır. İnsanda güneşte oturur, oturur sonunda ısı fazla gelir, işte fırında da aynı şey oluyor, seramik aynı ısıda uzun kalırsa maruz kaldığı ısı faktörü artar, yani daha yüksek derecede pişmiş gibi olur. En doğrusu değişik derecelerde eriyen bir dizi halinde 600’dan 1600 dereceye kadar belirli aralıklarda eriyen seger konisi ile kontrol etmektir. Seger konisi Amerikan Orton firması tarafından üretilir, erime derecesi standart olarak bellidir, erime şeklinden ısının kaç derece olduğu anlaşılır. Diğer bir faydası da fırının muhtelif yerlerine koyarak fırın içinde oluşan değişik ısı farkları da tespit edilebilir ve gerekli düzenlemeleri yaparak tedbir alınabilir olmasıdır.
Koniler şöyle kullanılır: koninin yapıldığı seramik malzeme belirli bir derecede eğilmesine göre yapılmıştır. Eriyip şekil alma dönemi pişirimin en son on beş ila otuz dakika arasıdır. Fırın ölçünüze göre değişik yerlerine seger piramitleri konur. Fırın çıkışında fırının hangi bölmesinin kaç derece olduğu aşağıda açıkladığım şekilde tespit edilir. Bir saati göz önüne getirdiğinizde, resimdeki gibi ham (pişmemiş) koni saat biri gösterir, ısınınca yay şeklinde eğilir ve ucu saat beş ile altı arası istikametine baktığı derece tam doğrudur. Segerin gösterdiği ısı pişirim hızına göre değişir bu sebeple üretici Orton firması iki ayrı tablo yayınlıyor, saatte 60 derece ve saate 150 derece. Aşağıdaki tabloda bunu grafik olarak açıklamaya çalıştım. Orton firması konilerin in bir düşük derecelisinin ve bir de üstünün beraber kullanılmasını tavsiye ediyor, öncü, esas ve koruyucu, bu suretle daha gerçekçi ölçüm yapılabiliyor ama tabi üç misli de sarfiyat oluyor.
Seger kullanımı küçük fırınlarda gerçek dereceyi gösterir ama büyükçe fırınların içindeki muhtelif bölgelere konarak buralarda oluşma ihtimali olan değişik ısıları da gösterir. Kumandadan verdiğiniz derece thermokupl un bulunduğu yerdeki ısıdır, fakat bilhassa fırınlar büyüdükçe değişik bölgelerde, kapı ağzı ve arka, alt ve üst arasında ısı farkları olur. bu bölgeleri de seger ile kontrol etmekte fayda vardır. Her fırın yanışında kullanmaya gerek yoktur, ancak bisküvi pişirimi, sır pişirimi gibi değişik her derece için bir kontrol yapmalısınız. Daha sonra ise fırından çıkan malların olası hatalarında seger ile bir kontrol faydalı olacaktır. Bir kere fırın derecenizi seger ile tespit ettiniz mi o ısıda kumanda panonuz kaç gösteriyor not edin , aradaki farkı bulun, gerçek derece budur.
Segerin nasl okunacağı aşağıda açıklanmıştır.
Pişmemiş ham seger konisinin görünümü
